Suriye’de BAAS rejiminin devrilmesi ve HTŞ’nin yönetimi ele alması ardından ülkenin nasıl ve ne şekilde yönetileceği merak konusu. Milli Gazete’nin haberine göre, Türkiye’nin toprak bütünlüğü konusundaki kırmızı çizgisine rağmen, ülkenin kuzeyini kontrol eden terör örgütü YPG/PKK ve hazırlanan anayasa taslakları, federal bir yönetim modelini işaret ediyor.
“SURİYE FEDERAL SİSTEMİ BENİMSİYOR”
Suriye Hukuki Araştırmalar ve Araştırma Merkezi (Syrian Center for Legal Studies and Research) tarafından hazırlanan 282 maddelik Anayasa taslağı Suriye’nin nasıl bir gelecekle karşı karşıya kalacağının ipuçlarını veriyor. Merkez tarafından 2024 yılında hazırlanan taslakta federasyon tipi bir yönetimden bahsediliyor.
Hazırlanan Anayasa taslağının 32. maddesinde ‘Suriye Federal Demokratik bir Cumhuriyettir’ ifadesi yer alıyor. Yine taslağın, 33. maddesinde “Suriye etnik, dinsel ve mezhepsel çeşitlilik açısından zengindir” vurgusu yapılıyor. 38. maddede de yer alan “Suriye federal sistemi benimsiyor” cümlesi Suriye’nin nasıl yönetileceğini ortaya koyuyor.
“FEDERAL BÖLGELER KENDİ BAYRAKLARINI KULLANABİLECEKLER”
40. madede ise federal bölgelerin, eğer isterlerse, kendi bayraklarını seçebilecekleri, bölgenin tarihini ve kültürünü yansıtan bu bayrakların resmi devlet bayrağının yanında asılabileceği kaydediliyor.
176. maddede ise “Coğrafi yönetim Suriye’nin altıya bölünmesi esasına dayanıyor. Federal bölgeler: Şam ve banliyöleri, Kuzey Bölgesi, Orta Bölge, Güney Bölge, Batı Bölge ve Doğu Bölgesi” olarak adlandırılıyor.
Bu bölgelerin sınırlarının kanunla çizileceği, bölgeler arası hukuki anlaşmazlıklarında kurulacak olan bir konsey tarafından çözüleceği belirtiliyor. 187. maddede ise “Federal yasalar ve kanunlar, bölgesel yasa ve kanunlardan önceliklidir” deniliyor.
“DÜRZİ MÜSLÜMAN, İSMAİLİ MÜSLÜMAN ALEVİ MÜSLÜMAN, Şİİ MÜSLÜMAN” NİTELEMESİ
Anayasa taslağı altında hazırlanan çalışma aslında bir temenni niteliğinde, çalışma aynı zamanda nasıl bir Suriye istendiğinin de göstergesi, hazırlanan çalışmada, Suriye’de yaşayanlar Dürzi Müslüman, İsmaili Müslüman, Alevi Müslüman, Şii Müslüman, Katolik Hıristiyan, Ortodoks Hıristiyan, Evanjelik Hıristiyan, Yahudi, Kürt, Türkmen, Ermeni, Süryani, Ezidi, Çerkes olarak ayrıştırılıyor.
Bu grupların iki kişi olarak Senato da temsil edilmesi gerektiği vurgulanıyor. Bu ayrışmaya Sünnileri de eklediğimiz zaman Müslümanlar bile kendi aralarında beş kısma ayrılmış oluyor.
